2007-10-30 10:23:28
STROJENIE ANTENY
-=KLIK=-
Jak zestroić antenę w sposób prawidłowy?
Potrzebujemy do tego reflektometru (tzw. SWR) i sztucznego obciążenia (przykłady wykonania w dziale KONSTRUKCJE).
Rozpoczynamy od zestrojenia linii przesyłowej, czyli przewodu. Do
jednego końca kabla podłączamy sztuczne obciążenie a z drugiej
reflektometr i radio. Strojenie przeprowadzamy na środku pasma.
Wstępnie docinamy kabel do długości odpowiadającej nieparzystej
ilości ćwiartek fali razy współczynnik skrócenia (0,66 dla kabli z izolacją polistyrenową: przykład: 3 razy 2,75[ćwiartka fali: 11m : 4 = 2,75] razy 0,66=5,445m) i dodajemy 30 centymetrów na docinanie. Ucinamy po 3 cm i po każdorazowym ucięciu kontrolujemy zestrojenie. W praktyce SWR kabla nie powinien przekraczać 1,05. W miarę możliwości zastosujmy gruby kabel gdyż ma on zazwyczaj dużo mniejsze tłumienie niż kable cienkie. Poza tym jest on najczęściej podwójnie ekranowany, co wpływa korzystnie na ilość emitowanych zakłóceń.
Krótko o tym jak zestroić antenę.
Biorąc pod uwagę, że linia przesyłowa została już zestrojona możemy wziąć się za strojenie anteny. Najlepiej wykonać to w miejscu jej zamontowania. Reflektometr podłączamy do anteny za pomocą kabla pomiarowego. Kabel taki powinien mieć długość równą długości polowy fali (lub jej krotności) razy współczynnik skrócenia zastosowanego kabla. Typowo dla kabli z izolacją polistyrenową współczynnik ten wynosi 0,66(kable typu WL, WD, RG, RK). Z drugiej strony reflektometru podłączamy linię zasilającą i przystępujemy do strojenia. Dokonujemy go na interesującym nas zakresie pasma. Ustawiamy radio na pierwszym kanale wybranego zakresu i po przejściu na nadawanie kalibrujemy miernik ustawiając wskazówkę na ostatniej
podziałce skali (najczęściej oznaczanej SET). Przełącznik w mierniku ( w zależności od posiadanego) powinien być ustawiony w pozycji FWD, TEST. Po skalibrowaniu przełączamy miernik w pozycję REF, SWR i odczytujemy wskazanie. Tą samą operację powtarzamy dla ostatniego kanału interesującego nas zakresu. Obserwując wskazania możemy stwierdzić czy antena jest za długa czy za krótka.
Jeśli na początku pasma SWR jest większy niż na końcu, oznacza to, że antena jest za krótka. Jeśli na początku pasma SWR jest mniejszy niż na końcu, oznacza to, że antena jest za długa.
Odpowiednio do tego należy antenę stroić przez skracanie lub
wydłużanie anteny. Najczęściej wykonuje się to stroikiem na końcu
anteny poprzez jego wsuwanie lub wysuwanie. Celowo nie podaję
innych sposobów strojenia gdyż zależy to indywidualnie od typu anteny i należy odwołać się do jej instrukcji.
Oprócz metody, którą tu podaje często stosuje się drugą, która jest zdecydowanie prostsza. Wystarczy do radia jak najkrótszym odcinkiem przewodu podłączyć reflektometr i do niego linię zasilającą wraz z anteną. Dalej należy przystąpić do strojenia jak w poprzednim przykładzie. Choć sposób ten nie jest na pewno tak dobry jak poprzedni to jest często stosowany z niezłym skutkiem. Na koniec należy wspomnieć jeszcze, że całość fali stojącej powstającej w kablu na skutek niedostrojenia wraca do radia i jest zamieniana w stopniu końcowym w ciepło. Tak więc, jeśli obudowa radia parzy, to reflektometr w dłoń i do pracy przy antenie.
Ogólnie należy stwierdzić, że SWR=1,2 jest wynikiem dobrym,
SWR=2,0 dostatecznym i możliwym do przyjęcia, SWR=3,0 może już spowodować trwałe uszkodzenie nadajnika. Należy zawsze dążyć do uzyskania jak najlepszego SWR!!!
Defender.
-=KLIK=-
Nowy Tomyśl JO82BH
Zauważyłem, że wiele osób pyta o to, jak stroić antenę, czy to w ogóle coś daje? Otóż, nic to nie daje, gdy antena jest nowa i sprawna, ale niekiedy trafia się nam antena przerabiana lub niekompletna i wtedy nie wiadomo, jaką długość powinien mieć promiennik?
Strojenie anteny fabrycznej jest możliwe w warunkach amatorskich pod warunkiem, że mamy oryginalną nieprzerabianą cewkę w dobrym stanie, lub do takiego stanu ją doprowadzimy. Jeżeli do strojenia użyjemy popularnego przyrządu do określania różnicy impedancji, czyli SWR-a (Standing Wave Ratio), to potrzebujemy dachu samochodu lub odpowiedniego kawałka blachy o wymiarach minimum 1 metr2, mocowania anteny umieszczonego dokładnie w środku tego obiektu, radia CB o mocy 4 Wat, sprawnego SWR-a, kabla pomiarowego o długości 3,62 metra lub wielokrotności tej długości, krótkiego kabla pomiędzy radiem a SWR-em.
Ustawienie przyrządu:
Radio CB podłączyć do napięcia około 13,5V (12-15V), do radia
podłączyć kabel możliwie krótki (20cm) i do jego końca SWR, do
wyjścia antenowego SWR-a podłączyć kabel pomiarowy 3,62 metra lub wielokrotność tej długości, kabel pomiarowy podłączyć do głowicy anteny. Najlepiej użyć prostego przyrządu, aby zmniejszyć ryzyko złego posługiwania się nim i nieprawidłowych odczytów. Prosty przyrząd ma dwa przełączniki (Power i SWR) oraz (FWD i REF). Ustawiamy pierwszy przełącznik w pozycję SWR a drugi w pozycję FWD, naciskamy PTT (Push To Talk) czyli przycisk mikrofonowy, ustawiamy pokrętłem SWR-a wskazówkę tak, aby była na końcu skali w miejscu oznaczonym SET (kalibracja), przełączamy przełącznik z pozycji FWD
na pozycję REF i odczytujemy wartość niedopasowania, po odczycie puszczamy przycisk PTT.
Uwaga: czas pomiaru z naciśniętym przyciskiem PTT nie powinien
trwać dłużej niż 20 sekund, po czym należy dać 30 sekundową przerwę na schłodzenie tranzystora mocy (to najgorszy przypadek, niektóre radia wytrzymują dłużej, a inne nie, ale lepiej nie ryzykować), po drugie ilość ciepła, które rozgrzewa tranzystor mocy zależy od wielkości SWRa, przy dużym niedopasowaniu > 3.0, Tranzystor bardzo mocno się nagrzewa i należy szybko i sprawnie sprawdzać odczyt. Każda antena ma pewien zakres minimum SWR, długie anteny mają ten zakres szerszy, a krótkie znacznie węższy.
Antena idealna powinna mieć najniższy SWR na środku pasma, czyli na kanale 20-dziestym, w miarę oddalania się od środka pasma, SWR będzie rosnąć uzyskując największe, czyli najgorsze wyniki na kanałach 1 i 40.
JAK STROIĆ PRZYPADKOWĄ ANTENĘ?
Mamy jakąś cewkę i promiennik, montujemy to razem, odłączamy tak samo jak w zestawie pomiarowym. Każdy pomiar należy kalibrować! Przy zmianie kanału bezwzględnie wskazówka na set w mierniku SWR.
Kanał 1 SWR = 1,9
Kanał 40 SWR = 2,1
Co to oznacza? Oznacza to, że promiennik jest za długi.
Przycinamy po centymetrze i z powrotem mierzymy w takich samych niezmiennych warunkach, nie wolno zmieniać pochyłu kąta anteny! Po kilku lub bardzo wielu przycięciach i pomiarach uzyskujemy SWR, który jest najniższy na 20 kanale i rośnie na krańcach.
Uwaga! Nie uciąć za dużo - wymaga cierpliwości.
Kanał 1 SWR = 2,1
Kanał 40 SWR = 1,9
To niedobrze, promiennik anteny jest za krótki!
Trzeba kupić bardzo długi i powoli go skracać tak jak opisałem
wcześniej. Dlaczego nie piszę ile antena powinna mieć SWR-a?
Dlatego że każda antena ma inny SWR minimalny, długie anteny mają przeważnie niższy SWR minimalny a krótsze wyższy. Jest już dobrze, gdy SWR jest mniejszy od 2,0. Gdy jest 1.5, to już jest doskonale. A gdy mniej to nasza instalacja jest prawie idealna.
SWR należy mierzyć tylko na kanale 20, to tu jego wartość powinna być najniższa (ogromny ideał).
Nie należy się przejmować, gdy SWR na kanale 20 jest = 1,3 a na
kanale 1 lub 40 = 2,5, to normalne zjawisko. Powyższe wyniki są
oczywiste dla anten zamocowanych prawidłowo, czyli tak jak pisałem wcześniej a do tego w odległości 5,5 metra od anteny nie powinny znajdować się żadne metalowe elementy na długości całej anteny i powyżej!
Jeśli nie jesteśmy w stanie spełnić tych warunków to SWR zmierzony nawet bardzo sprawnej i nowej anteny będzie wysoki
I nie należy jej stroić w takich warunkach - spowoduje to jej rozstrojenie pomimo polepszenia się (zmniejszenia) wyniku SWR!
Anteny mocowane nieprawidłowo (lusterka samochodowe, owiewki, narożniki dachu, za lub z boku kabiny, pod przykrywami itp.) będą zawsze miały wysoki lub bardzo wysoki SWR! Nie należy ich skracać (stroić) pomimo polepszania się SWR. Co do tranzystorów mocy w radiach CB to psują się one też przypadkowo i nie należy za to winić od razu złej anteny, to zwykłe zużycie, czasem wada elementu lub przegrzanie(Ci, co gadają za dużo).
Uwaga: miniaturowe anteny typu Midland 18-244, Super Mini, Florida, New York itp.(szczególnie magnesówki) pracują z wysokim
niedopasowaniem(SWR),mimo tego nie należy ich regulować za
pomocą skracania czy wydłużania promiennika - doprowadzi to do
pogorszenia ich działania. Można zmieniać długość kabla lub zastosować matcher, długość kabla i matcher zmieniają tylko SWR nie mając wpływu na częstotliwość rezonansową anteny, ale oba
rozwiązania nie wpływają na jakość działania anteny, gdy kabel jest krótki (mniejszy lub równy 2,7 metra).
Inna instrukcja w pdf-ie-----------------
;){kind=link}