Mercedes-Benz Sprinter 4×4 – van z napędem na wszystkie koła do profesjonalnych zadań

Nie zawodzi nawet w ekstremalnych sytuacjach. Środek zimy na przełęczy Timmelsjoch? Grząskie błoto na placu budowy, piaszczyste zbocza w najdalszych zakątkach globu? Nowy Sprinter 4×4 z napędem na wszystkie koła prezentuje pełnię swoich możliwości wszędzie tam, gdzie kończy się utwardzona nawierzchnia. Niekwestionowany numer jeden wśród aut dostawczych o dopuszczalnej masie całkowitej około 3,5 tony spełnia najsurowsze wymagania dotyczące przyczepności.

Gdy droga staje się coraz bardziej wymagająca, on bez trudu przemierza kolejne kilometry: nowy Sprinter 4×4 zapewnia dodatkowe pokłady trakcji w niesprzyjających warunkach. Wersja Kombi znakomicie sprawdzi się podczas transportu gości do zaśnieżonych kurortów w Alpach, a Furgon pozwoli załodze wraz z materiałami i narzędziami dotrzeć do turbin wiatrowych wzniesionych na podmokłych obszarach. Wariant ze skrzynią ładunkową pomoże wyciągnąć maszyny budowlane, które ugrzęzły w błocie, a model z podwoziem do zabudowy bez trudu pokona skaliste lub pustynne bezdroża.

Sprinter 4×4 to samochód dostawczy z napędem na wszystkie koła przeznaczony do profesjonalnych zadań, a nie do bulwarowej jazdy. Obszar jego działania nie ogranicza się tylko do placów budowy, rejonów górskich czy obszarów zaśnieżonych i położonych z dala od cywilizacji. Model może być wykorzystywany w wielu branżach: budownictwie, energetyce, leśnictwie czy hotelarstwie. Docenią go również poszukiwacze przygód oraz turyści.

Dołączany napęd na wszystkie koła, układ kontroli zjazdu DSR
Jak przystało na prawdziwego profesjonalistę, Sprinter 4×4 ułatwia życie kierowcy na tyle, na ile jest to możliwe. Aby uruchomić napęd na wszystkie koła, wystarczy wcisnąć przycisk – do akcji wkracza wtedy elektroniczny system kontroli trakcji 4ETS. Kierowcy pozostaje tylko prowadzenie samochodu, czyli obsługa pedałów i kierownicy. Elektronika zajmie się resztą. Napęd na obie osie jest zintegrowany z montowanym standardowo układem kontroli stabilności ESP i doskonale uzupełnia zakres działań obecnych na pokładzie systemów aktywnego bezpieczeństwa.
Opcjonalnie Sprinter 4×4 oferowany jest teraz z systemem kontroli zjazdu (Downhill Speed Regulation – DSR), który podczas pokonywania zjazdów automatycznie utrzymuje zadaną wcześniej prędkość. DSR kontroluje jednostkę napędową i przekładnię oraz steruje pracą układu hamulcowego. Uruchamia się go za pośrednictwem przycisku na desce rozdzielczej. Za ustawienie prędkości zjazdu odpowiada dźwignia tempomatu, którego obecność warunkuje doposażenie w DSR.
Na życzenie, Sprinter 4×4 dostępny jest także z systemem wspomagania ruszania pod górę Hill-Start Assist, terenowym ogumieniem z wyjątkowo głębokim bieżnikiem oraz bogatym wachlarzem elementów znanych już z pozostałych odmian modelu.

4ETS: sprawdzona technologia napędu na wszystkie koła
Napęd na wszystkie koła Sprintera 4×4 bazuje na elektronicznym systemie kontroli trakcji 4ETS. To technologia sprawdzona w Vito 4×4 oraz samochodach osobowych i SUV-ach Mercedes-Benz. W przeciwieństwie do innych modeli napęd Sprintera jest jednak odłączany. Takie rozwiązanie pozwala sprostać zróżnicowanym warunkom eksploatacji auta dostawczego, a jednocześnie ogranicza zużycie paliwa.

Napęd można uruchomić, gdy silnik samochodu pracuje – zarówno na postoju, jak i podczas jazdy z niewielkimi prędkościami (do 10 km/h). Należy w tym celu wcisnąć przycisk na desce rozdzielczej. Elektryczny silnik sprzęga wówczas koła zębate w skrzyni rozdzielczej, a lampka na panelu zegarów informuje o tym, że układ jest gotowy do pracy.

Napęd na wszystkie koła Sprintera 4×4 wykorzystuje sztywne połączenie. Siła napędowa przesyłana jest płynnie, a po jego uruchomieniu wszystkie funkcje standardowego systemu Adaptive ESP pozostają aktywne, podobnie jak kontrola poślizgu (ASR).

Gdy napęd na wszystkie koła jest włączony, rozkład momentu obrotowego pomiędzy przednią i tylną osią w normalnych warunkach wynosi 35:65. Zapewnia to charakterystykę prowadzenia porównywalną z tylnonapędowymi wersjami Sprintera.

Działanie system kontroli trakcji 4ETS zastępuje blokady dyferencjałów
Zamiast mechanicznych blokad mechanizmów różnicowych Sprinter 4×4 korzysta z elektronicznego systemu kontroli trakcji 4ETS. Jeśli jedno lub więcej kół straci trakcję na śliskiej nawierzchni, 4ETS automatycznie przyhamuje je za pomocą krótkich impulsów. W konsekwencji moment obrotowy o tej samej wartości trafi na koła dysponujące lepszą przyczepnością. W tym celu 4ETS wykorzystuje czujniki ABS zamontowane przy kołach. Automatyczne uruchomienie hamulców przynosi ten sam efekt, co działanie blokad mechanizmów różnicowych.

Skrzynia rozdzielcza została połączona z główną przekładnią za pomocą złącza kołnierzowego. Przedni dyferencjał zachował kompaktowe wymiary i podobnie jak przednie wały napędowe, nie wymaga konserwacji.

Jeszcze więcej trakcji: Sprinter 4×4 z reduktorem
Dodatkowe przełożenie redukcyjne “Low Range” do jazdy w terenie, oferowane jako opcja, dodatkowo poszerza możliwości Sprintera 4×4. Uruchamia się je przyciskiem podczas postoju, gdy silnik pojazdu pracuje, napęd na obie osie jest aktywny, a pedał sprzęgła wciśnięty. Przełożenie jest skrócone o współczynnik 1,42, czyli o 42 proc. Maksymalna prędkość pojazdu na poszczególnych biegach została odpowiednio ograniczona, a trakcja – znacznie zwiększona. Korzystanie z reduktora pozwala ograniczyć użycie sprzęgła, zwłaszcza w trakcie częstego manewrowania lub jazdy z pełnym obciążeniem, np. podczas holowania przyczepy w warunkach terenowych.

Przekładnia redukcyjna z kołami o zębach prostych jest ekstremalnie wytrzymała na obciążenie. Jeśli Sprinter 4×4 został dodatkowo wyposażony w opcjonalny układ kontroli zjazdu DSR (Downhill Speed Regulation), ten zostaje automatycznie aktywowany po włączeniu reduktora.

Duży prześwit zwiększa sprawność w terenie
Chociaż Sprinter 4×4 nie jest samochodem stricte terenowym, jego podniesione nadwozie (o 110 mm z przodu i o 80 mm z tyłu) zapewnia mu właściwości podobne do aut uterenowionych. Przykład? Kąt natarcia Sprintera o dopuszczalnej masie całkowitej 3,5 tony wynosi 28 zamiast 18 stopni w przypadku odmiany tylnonapędowej. W furgonie z krótkim tylnym zwisem kąt zejścia to 27 zamiast 22 stopni. Kąt rampowy – istotny zwłaszcza podczas jazdy po dużych nierównościach – w Sprinterze 4×4 ze standardowym rozstawem osi wynosi 25 stopni (17 stopni w wersji tylnonapędowej). Zależnie od jednostki napędowej, zdolność pokonywania wzniesień jest o około 20 proc. większa niż w przypadku Sprintera z tradycyjnym napędem. Równie imponująca jest głębokość brodzenia (610 zamiast 500 mm).

Z uwagi na zwiększony prześwit dodatkowe migacze w lusterkach byłyby położone na wysokości przekraczającej dopuszczalne normy. W Sprinterze 4×4 przeniesiono je więc na błotniki. Z tego samego względu odmiany furgon i kombi otrzymały tylne światło przeciwmgłowe oraz światło cofania zintegrowane ze zderzakiem.

Standardowe wyposażenie Sprintera 4×4 obejmuje także 100-litrowy zbiornik paliwa. Uchwyty na słupkach dla kierowcy i pasażera pozwalają na łatwiejsze wsiadanie do umieszczonej wyżej kabiny. W porównaniu z tylnonapędowym Sprinterem, w przednim i tylnym zawieszeniu zastosowano wzmocnione stabilizatory.

Niska masa napędu, łatwiejsze prowadzenie
Zależnie od wersji silnikowej, układ napędu na wszystkie koła w Sprinterze 4×4 waży od 115 do 135 kg. To zasługa systemu 4ETS, którego zastosowanie zwalnia z konieczności montażu mechanicznych blokad dyferencjałów.
Na drodze Sprinter 4×4 imponuje pewnym zachowaniem i znakomitą trakcją. Prowadzi się bezpiecznie i bez wysiłku, w sposób typowy dla Mercedesów, zapewniając ten sam komfort, co model z napędem na tylną oś.

W pełni zintegrowany z funkcjami Adaptive ESP
System 4ETS jest w pełni zintegrowany z elektronicznym układem kontroli stabilności Adaptive ESP. Charakterystyka Adaptive ESP została dostosowana do wymagań wersji 4×4, a wszystkie jego funkcje pozostają aktywne również po uruchomieniu napędu na obie osie: system zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania (ABS), kontrola poślizgu (ASR), elektroniczny rozdział siły hamowania (EBD), Brake Assist (BAS) oraz Start-off Assist (AAS). Szczególnie istotna w przypadku wariantów nadwoziowych Sprintera oraz jazdy z obciążeniem jest funkcja wykrywania położenia środka ciężkości (Load Adaptive Control – LAC), która określa położenie środka ciężkości w oparciu o ruchy pojazdu i dobiera odpowiednią charakterystykę pracy układu ESP. Zwiększa on bezpieczeństwo podczas jazdy terenowej, na przykład gdy pojazd przemieszcza się po stromym nasypie.

W autach z fabrycznym hakiem holowniczym działanie Adaptive ESP uzupełnia system Trailer Stability Assist, który przeciwdziała ruchom wahadłowym przyczepy poprzez selektywne uruchamianie hamulców poszczególnych kół. To wzorowy przykład współpracy ESP i napędu na obie osie – zespół pojazd-przyczepa jest na bieżąco stabilizowany w celu utrzymania właściwego toru jazdy.

ASR odłączany w wybranych przypadkach
Zależnie od sytuacji na drodze, wskazane może być wyłączenie układu kontroli poślizgu ASR – wystarczy wtedy nacisnąć przycisk na desce rozdzielczej. Podniesienie progu tolerancji dla poślizgu kół przydaje się na przykład podczas jazdy z łańcuchami śniegowymi lub po nawierzchni żwirowej. Funkcja ASR automatycznie uruchamia się z powrotem po przekroczeniu prędkości 40-60 km/h, a także gdy dojdzie do nadmiernego poślizgu kół lub gdy poślizg ten utrzymuje się dłużej niż 10 sekund. System ESP przez cały czas pozostaje aktywny.

W każdej sytuacji nad bezpieczeństwem czuwa 4ETS. Przykładowo, w miarę wzrostu prędkości pojazdu efekt blokowania osi zostaje ograniczony w celu zwiększenia stabilności. Nawet w przypadku częstych interwencji nie ma jednak możliwości przegrzania układu hamulcowego – jeśli w ekstremalnych warunkach terenowych temperatura hamulców osiągnie niebezpiecznie wysokie wartości, 4ETS ograniczy efekt blokowania w celu jej obniżenia.

Sprinter 4×4: przyjazne środowisku silniki rzędowe Euro VI
Odmiana 4×4 korzysta z tych samych innowacji, które uczyniły nowego Sprintera niekwestionowanym liderem nowoczesnych technologii wśród samochodów dostawczych o dopuszczalnej masie całkowitej około 3,5 t od chwili jego premiery w połowie br.

Do napędu Sprintera 4×4 służą nowe jednostki napędowe, spełniające wymogi przyszłej normy emisji spalin Euro VI. To dodatkowy plus – szczególnie gdy uwzględnić, że auto z napędem na obie osie porusza się w obszarach niezurbanizowanych. Model spełnia rygorystyczne normy dzięki zastosowaniu silników BlueTec, technologii SCR oraz wtrysku AdBlue do spalin.

Inżynierowie wykorzystali zalety dodatkowego osprzętu do oczyszczania spalin w celu optymalizacji charakterystyki wtrysku, procesu spalania oraz ciśnienia doładowania. Pozwoliło to uzyskać niższe zużycie paliwa i przełożyło się na cichszą pracę. Dodatkowej optymalizacji pod kątem ograniczenia zapotrzebowania na paliwo poddano napęd i elementy pomocnicze. Zabiegi te objęły m.in.: przekładnię, tylną oś oraz inteligentne zarządzanie alternatorem.

4-cylindrowe silniki BlueTec w dwóch wersjach mocy
Trzonem gamy jednostek napędowych Sprintera jest 4-cylindrowy silnik OM 651 o pojemności 2,15 litra. Średnica cylindra wynosi 83 mm, a długi skok tłoka – 99 mm – pozwala generować dużą siłę napędową, przydatną zwłaszcza podczas jazdy w wymagającym terenie. Za doładowanie odpowiada dwustopniowa turbosprężarka. Wysoki moment obrotowy dostępny jest od najniższych obrotów i występuje w szerokim ich zakresie. Połączenie silników BlueTec z układem recyrkulacji spalin z dwustopniowym chłodzeniem, technologią SCR, wtryskiem AdBlue i filtrem cząstek stałych gwarantuje czystość gazów, które wydobywają się z rury wydechowej Sprintera.

Sprinter 4×4 dostępny jest w dwóch wersjach mocy:

• Sprinter 313/513 BlueTec 4×4: moc maks.: 95 kW (129 KM) przy 3800 obr./min, maks. moment obrotowy 305 Nm przy 1200-2400 obr./min
• Sprinter 316/516 BlueTec 4×4:moc maks.: 120 kW (163 KM) przy 3800 obr./min,maks. moment obrotowy: 360 Nm przy 1400-2400 obr./min

Sprinter 4×4 z nadwoziami otwartymi i z podwoziem do zabudowy oferowany jest również z 4-cylindrowymi silnikami Euro 5b+ (wartości mocy i momentu obrotowego pozostają bez zmian). Odmiany te są pozbawione układu SCR z wtryskiem AdBlue, elementów kluczowych dla spełnienia normy Euro VI.

Jednostka V6 BlueTec: skoncentrowana technologia, imponująca moc
Tam, gdzie niezbędna jest maksymalna moc, sprawdza się Sprinter 4×4 z 3-litrową jednostką V6 OM 642. Długoskokowy silnik (średnica x skok: 83 x 92 mm) ma aluminiową skrzynią korbową oraz cztery górne wałki rozrządu. Przesunięcie czopów korbowych i zastosowanie wałka wyrównoważającego zapewnia mu wyjątkowo cichą pracę.

6-cylindrowy silnik dla Sprintera 4×4 dostępny jest w następującej wersji:Sprinter 319/519 BlueTec 4×4 – moc maks.: 140 kW (190 KM) przy 3800 obr./min, maks. moment obrotowy: 440 Nm przy 1600-1800 obr./min.

Standardowo wszystkie jednostki współpracują z 6-biegowymi przekładniami manualnymi Eco Gear, które dzięki szerszemu zakresowi przełożeń i użyciu oleju o ograniczonym tarciu są teraz jeszcze bardziej ekonomiczne. Alternatywnie, model dostępny jest z 5-stopniową przekładnią automatyczną z konwerterem, ułatwiającą jazdę w trudnych warunkach – kierowca może się wówczas w pełni skoncentrować na prowadzeniu.

Korzystne zużycie paliwa
Sprinter 4×4 imponuje walorami terenowymi i niewielkim zużyciem paliwa na drodze. Dla przykładu, Sprinter 316 BlueTec 4×4 potrzebuje średnio zaledwie 8,3 l/100 km (cykl NEDC), zaś Sprinter 313 BlueTec 4×4 – tylko o 0,3 l/100 km więcej.
Oznacza to, że zużycie paliwa wspomnianych modeli jest o około 0,4-0,8 l/100 km wyższe od ich odpowiedników z napędem na tylną oś. Należy tu jednak uwzględnić, że w celu zapewnienia dodatkowej trakcji większość wariantów ma o około 10 proc. krótsze przełożenie tylnej osi.

W przypadku Sprintera 4×4 319 BlueTec średnie zużycie paliwa wynosi 9,8-9,9 l/100 km (cykl NEDC). To wynik niemal identyczny z uzyskiwanym przez odmianę tylnonapędową.

Nowe systemy bezpieczeństwa wspomagają także Sprintera 4×4
Sprinter 4×4 korzysta z pięciu innowacyjnych systemów wspomagających, zaprezentowanych w tym roku przy okazji premiery nowej odsłony modelu. Układy Collision Prevention Assist, Blind Spot Assist, Highbeam Assist oraz Lane Keeping Assist są już dostępne dla wersji 4×4. Crosswind Assist zostanie wprowadzony do jej oferty w 2014 roku.

Udoskonalone nadwozie i wnętrze
Sprinter 4×4 wyróżnia się również modyfikacjami karoserii i kabiny. Nowa osłona chłodnicy ma perforowane żaluzje, a przednie lampy – ostrzejsze rysy. Lista zmian obejmuje też wyżej poprowadzoną maskę oraz zderzak o atrakcyjniejszym dla oka kształcie. Jego dolna część przypomina elementy spotykane w SUV-ach i znakomicie współgra z charakterem wersji 4×4.

Wzorowe wnętrze reprezentuje teraz jeszcze wyższe standardy. Nowa tapicerka i obicia foteli zwiększa komfort, grubsze koło kierownicy zapewnia lepszy chwyt, a otwory wentylacyjne zyskały chromowane akcenty (o ile w wyposażeniu znajduje się wielofunkcyjna kierownica). Także dźwignia zmiany biegów została przeprojektowana.

Dodatkowo, Sprinter otrzymał nowy typ radioodtwarzacza z systemem Bluetooth, klawiaturą i książką telefoniczną oraz nawigacją Becker Map Pilot.

Liczne warianty do wyboru
Aby dopasować Sprintera 4×4 do potrzeb każdego nabywcy, gama modelu obejmuje liczne warianty: dwie wersje dopuszczalnej masy własnej (3,5 lub 5 ton, ta druga z podwójnym ogumieniem tylnej osi), odmiany ze średnim lub długim rozstawem osi oraz z trzema rodzajami dachu: normalnym, podwyższonym lub ekstrawysokim. Spriter 4×4 oferowany jest jako furgon i kombi, a także z nadwoziem otwartym (dostępnym we wszystkich standardowych wersjach) oraz z podwoziem do zabudowy (z kabiną pojedynczą lub podwójną).

Zsumowanie wszystkich kombinacji silników, typów nadwozi i podwozi, dopuszczalnej masy własnej owocuje trzycyfrową liczbą dostępnych wersji. Każdą z nich można zindywidualizować, korzystając z bogatej oferty wyposażenia dodatkowego.